Emre ERGÜL
Gün geçmiyor ki, Avrupa basınında Çek milyarder Daniel Křetínský hakkında yeni bir haber çıkmasın… “Křetínský, Atos’a teklif verdi,” “Křetínský, futbol takımı aldı” v.b. 48 yaşındaki Çek milyarderle ilgili çıkan son haber, Křetínský’nin bünyesinde The Daily Telegraph, Sunday Telegraph gazeteleriyle, The Spectator dergisinin de olduğu İngiliz Telegraph Medya Grubu’na teklif vermesiyle ilgiliydi.
20’lerini avukat, 30’larını enerji baronu olarak geçiren Křetínský, medyaya ilgi duyduğu günden bu yana Telegraph’ı gözüne kestirmişti. Kretinsky, grubun sahibi olan Barclay Ailesi’ne mektup yazıp, resmen talip olduğunda yıl 2020’ydi. Grubu 2004’te 665 milyon sterline alan aile, Křetínsky’e cevap bile vermemişti.
Bugün 1 milyar sterlin borcu olan grup, önümüzdeki haftalarda açık artırmayla satılacak. Başlangıç rakamı 500 milyon sterlin… Křetínský’nin ön teklifi ise bilinmiyor. Křetínský, medyadaki satın alma stratejisini İngiliz Financial Times gazetesine şöyle anlatıyor: “Şaşalı medya varlıklarına büyük paralar ödemem.
Bu tip medya için savaşmak DNA’mda yok. Normalde desteğe ihtiyacı olan medyaya yatırım yaparım.” Danışmanı Denis Olivennes de Çek milyarderi şöyle tanıtıyor: “O finansör değil, bir inşaatçıdır. İnşa etmeyi sever. Uzun vadede ürün ya da hizmet üretecek şeyler inşa eder.” Tabi her zengin gibi onu da sevmeyenler var. Bazıları Křetínský’i “İmparatorluğunu gözden kaçan işletmeleri ucuza ve çoğunlukla dış finansman kullanarak kuran” adam olarak görüyor.
Sahibi olduğu Prag merkezli enerji grubu EPH’nin 30 milyar euroluk varlığının yanısıra geçen yıl neredeyse ikiye katlanıp 37.1 milyar euroya ulaşan gelirleri olabilir! Bazıları onu “sevilmeyen, çoğunlukla karbon yoğun işletmeler üzerinden para kazanmak”la suçluyor…
Çek işadamı Petr Kellner’in kızı Anna Kellnerova’yla, Londra’da milyon sterline aldığı 15 odalı malikanede yaşayan Křetínský, “futbol hastası” olarak tanınıyor. Bir yakını onun hakkında şunları söylüyor: “Başarı en sevdiği şey. Fransa’da ne zaman büyük bir iş olsa, o oradadır. Onun başarılı bir girişimci olmasına şaşırmadım. Hedefleri açısından önemli olmayan şeylerle zaman kaybetmez.”
Çekya’da doğdu Fransa’da ‘büyüdü’ Almanya’da ‘para’landı
1975’te Çekya’nın Brno kentinde profesör baba ve hakime annenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Fransızcaya olan ilgisi okula başladı, lisede değişim programlarıyla sık sık Fransa’ya gitti.
Brno’daki Masaryk Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun oldu, aynı kentte bir süre stajyer avukatlık yaptı. Hayatı 1999 yılında Slovakya’daki J&T adlı yatırım grubunda işe başlamasıyla değişti. Kısa sürede grubun ortağı oldu… 2009’da bir Alman kömür şirketini satın alan J&T, enerji işlerini takip ettiği EPH adlı bir alt şirket kurup, Křetínský’e yüzde 20 hisse verdi.
Bu noktadan sonra EPH, Slovakların gaz depolama işlerinden Rus gazının dağıtımına kadar Avrupa’nın dört bir yanında enerji işleri kovaladı. Art arda aldığı kömür fabrikalarından dolayı Almanya’da ismi “Kömür Baronu”na çıktı. Bugün EPH’nin yüzde 94 hissesi onun… Herkes yeşil enerji derken, o nasıl hala kömüre yatırım yapıyor? Bir arkadaşı bu soruyu şöyle yanıtlıyor: “Almanya’nın 2040 hedefi yüzde 40 yenilenebilir enerjiye geçmekti.
Ülkenin bunu yapamayacağını görünce, hemen kömüre yatırıma geçti. O bir realist.” Křetínský, “parayla sorunu kalmayınca” 2010’larda perakende ve medyaya göz dikti. 2018’de ilk gazetesini satın aldı… Křetínský, medya operasyonlarını Slovak işadamı Patrik Tkac’la birlikte kurduğu Czech Media Invest (CMI) üzerinden sürdürüyor.
Şahsi serveti 9.2 milyar dolar
Financial Times, geçen yıl yazdıkları biyografide enerji şirketi EPH’de 25 bin kişiyi istihdam eden Çek zengini bakın nasıl anlatmış: “Genç Daniel Křetínský, Roma’yı ilk ziyaretinde para biriktirmek için şehrin 40 kilometre dışında bir pansiyonda kaldı. Birkaç on yıl sonra, Çek milyarder, kıtanın en üretken anlaşma yapıcılarından biri olarak düzenli olarak özel jetiyle Avrupa’yı boydan boya kat ediyor. Forbes’a göre, enerji krizinin elektrik, gaz ve kömür işlerindeki kârını artırması nedeniyle 47 yaşındaki adamın serveti geçen yıl ikiye katlanarak, 9.2 milyar doların üzerine çıktı.”
