Dünya genelinde milyonlarca çocuk, beslenme yetersizliği nedeniyle hayat mücadelesi verir. Bu durum, çocukların karınlarının tabaklarca yemek yemiş gibi şişkin görünmesine neden olan bir sağlık sorunu olan Protein Enerji Malnütrisyonu’nu (PEM) beraberinde getirir. Peki PEM nedir? Sizler için anlattık!
Kol ve bacaklarda belirgin incelme, kaburga kemiklerinin net bir şekilde görülmesi ve aşırı gergin-şişkin bir karın yetersiz beslenmenin tipik belirtileri arasındadır.
Görselde karşılaştığınız çocuklar, anoreksiya gibi bir yeme bozukluğunun kurbanları gibi görünseler de değiller. Görseldeki çocukların bu durumda olma nedeni Protein Enerji Malnütrisyonu (PEM) olarak bilinen ve hayatımız için son derece kritik olan proteinin eksikliğinden kaynaklanan bir beslenme bozukluğu.
Protein Enerji Malnütrisyonu, beslenme eksikliği yaşayan çocuklarda iki farklı formda ortaya çıkar.
Bu iki PEM formu ise şu şekildedir: marasmus ve kwashiorkor. Kwashiorkor, özellikle yoksulluk ve kıtlıkla boğuşan toplumlardaki çocuklarda daha yaygın görülür ve karın çevresinde sıvı birikimi ile karaciğer yağlanması gibi belirtilerle kendini gösterir.
Bu durum, çocukların karakteristik şişkin karın görüntüsüne yol açar.
Marasmus ise diğer bir protein enerji malnütrisyonu tipidir. Bu iki durum, çocukların vücutlarının besin ihtiyaçlarını karşılayamamasının sonucudur.
Kwashiorkor terimi, Jamaika kökenli pediatrist Cicely Williams tarafından literatüre kazandırılmıştır.
Bu kelimenin kökeni Gana diline dayanır ve ‘bir annenin yeni bir bebek doğurmasının ardından ilk çocuğunun hastalanması’ anlamına gelir.
Bir annenin, sütten henüz kesilmemiş bir bebeği varken yeni bir evlat dünyaya getirmesi durumunda her iki çocuğu da aynı anda besleme zorluğu yaşar.
Bu durum, bebeklerin gerektiği kadar beslenememesi sonucunu doğurur. Bu da direkt olarak yetersiz beslenmenin meydana gelmesini sağlar.
Bebeklerin sağlıklı gelişimi için anne sütü vazgeçilmez bir besin kaynağıdır.
Bu değerli süt, bebeğin büyüme ve gelişme sürecinde ihtiyaç duyduğu temel proteinler ve amino asitlerle zenginleştirilmiştir. Eksikliği ise bebeğin zihinsel ve fizyolojik gelişiminde ciddi aksaklıkların yaşanmasına yol açabilir.
Protein ve amino asit alımının yetersiz, karbonhidrat tüketiminin ise aşırı olduğu durumlar çocukların bu hastalığa daha kolay yakalanmasına neden olabilir.
Özellikle açlık ve yoksulluğun hüküm sürdüğü bölgelerde pirinç, tatlı patates ve tropik bir ağaç olan cassavanın nişastalı köklerinin tüketimi yaygındır. Bu tür bir beslenme düzeni, çocukların bu hastalığa daha kolay yakalanmasına yol açar ve lenfatik sistemlerine zarar verir.
Lenfatik sistemin insan vücudunda 3 ana görevi vardır.
Lenfatik sistemin vücuttaki ilk görevi sıvıların yeniden kazanımıyken diğer görevleri ise bağışıklık sisteminin düzenlenmesi ve yağların emilimidir.
Ancak kwashiorkor adı verilen ve yetersiz beslenme sonucu ortaya çıkan bir hastalıkta bu üç işlev düzgün bir şekilde gerçekleştirilemez.
Hastalığın etkisiyle vücuttaki sıvıların dolaşım sistemine geri döndürülmesi gereken bir süreç başlar. Ancak bu sürecin başarıyla tamamlanabilmesi için protein tüketimi oldukça önemlidir.
Protein basıncının su basıncını aşması, sindirim sistemindeki suyun vücuda sorunsuz bir şekilde geçişini sağlar.
Ancak protein miktarının yetersiz olması durumunda bu geçiş engellenir ve sonuç olarak su dokularda ve sindirim sisteminde birikmeye başlar.
Protein eksikliği çeken bir organizmanın hayati metabolik işlevlerini sürdürmek için gereken enerjiyi sağlaması ise mümkün değildir. Bu durumun sonucunda vücutta ödem meydana gelir.
Kwashiorkor hastalığının tek problemi karın şişliği gibi gözükse de durum o kadar basit değildir. Bu hastalığa yakalanan kişilerde erken yaşta diş dökülmesi, deri incelmesi ve saç dökülmesi gibi problemler de görülebilir.
Bu rahatsızlığın belirlenmesi ve sonrasında uygulanacak tedavi yöntemleri genellikle gelişimsel aksaklıkları ve bedende meydana gelecek dönüşümleri engelleyemese bile yaşamın sona ermesini durdurabilir.
Aynı zamanda tedavi sürecinde bedenin kendini yeniden inşa edebilmesi ve eski fonksiyonuna dönmesi için proteinle birlikte çeşitli mineral ve vitamin tüketimi de büyük önem taşır.
